Leasing od stycznia 2013

O zmianach w podatku PIT i CIT dla umów leasingu obowiązujących od 1 stycznia 2013r.

Kogo obowiązują nowe przepisy, a kto powinien rozliczać się na starych zasadach?

Znowelizowana ustawa dotyczy umów leasingu zawartych od 1 stycznia 2013r.

Jeśli w przypadku danej osoby prawnej rok podatkowy nie pokrywa się z rokiem kalendarzowym, stosuje się taką o to zasadę:

• rok podatkowy zaczyna się przed 1 stycznia 2013 roku i kończy się po dacie 31 grudnia 2013 roku – podatnik rozlicza się według dotychczasowych zasad,
• rok podatkowy KOŃCZY SIĘ w między 1 stycznia a 31 grudnia 2013 roku – podatnik stosuje się do nowych zasad od momentu ich wejścia w życie. Przykładowo, jeśli umowa leasingu została zawarta w maju 2012 roku i kończy się w maju 2013 roku, to w okresie od stycznia do maja 2013 roku podatnik musi rozliczać się według znowelizowanej ustawy.

Co może stanowić przedmiot umowy leasingu?

Do 1 stycznia 2013r. umowa leasingu mogła być zawierana tylko, jeśli jej przedmiotem były podlegające amortyzacji środki trwałe, wartości niematerialne i prawne, jak również grunty. Obecne przepisy stanowią, że do tego grona od Nowego Roku dołączy także prawo wieczystego użytkowania gruntów.

Prawo wieczystego użytkowania gruntu: leasing finansowy czy operacyjny?

Odpowiedź na powyższe pytanie jest zawarta w art. 23i ustawy oraz odpowiednio 17i ustawy o CIT. Prawo wieczystego użytkowania gruntu jest w tym przypadku traktowane jako grunt, którego zarówno wcześniej jak i obecnie nie można objąć umową leasingu operacyjnego. Dozwolony jest jedynie leasing finansowy, zarówno dla gruntu jak i dla prawa do gruntu.

Zmiany dotyczące podstawowego okresu umowy leasingu

Podstawowym okresem leasingu jest okres trwania umowy, określony w tymże dokumencie. Wyłączeniu polega jednakże okres o jaki umowa zostaje skrócona bądź przedłużona. W zależności od długości okresu podstawowego, umowa może być uznana za leasing operacyjny lub też leasing finansowy.

Zmiana strony lub stron umowy

Obowiązujące do końca roku 2012 przepisy stanowiły, że w przypadku zmiany strony lub stron umowy konieczne było wydłużenie czasu trwania umowy o leasing. W przeciwnym przypadku traciło się prawo do rozliczania umowy jako leasingu operacyjnego. Od 1 stycznia 2013r. sytuacja ta uległa zmianie – nie ma konieczności zmieniania czasu umowy, o ile oprócz wyżej wspomnianej zmiany nie wprowadza się żadnych innych zmian w jej treści.

Czym jest rzeczywista wartość netto?

Zgodnie z definicją ustawową, jest to wartość początkowa środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem odpisów aktualizujących oraz odpisów amortyzujących.

Od Nowego Roku jest to także, zgodnie z art. 22ł ust 6 ustawy o PIT i art. 16ł ust. 6 ustawy o CIT:

„Jeżeli zgodnie z przepisami rozdziału 4a:

1)      odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający

albo

2) finansujący rezygnuje z dokonywania odpisów amortyzacyjnych

– oraz nastąpi zmiana, wygaśnięcie lub rozwiązanie umów, o których mowa w ust. 4 lub 5, i w związku z tym nie zostanie przeniesiona na korzystającego własność środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, właściciel przejmując te składniki majątku określa ich wartość początkową, zgodnie z art. 22g, przed zawarciem pierwszej umowy leasingu, pomniejszoną o spłatę wartości początkowej, o której mowa w art. 23a pkt 7, oraz o sumę dokonanych przez siebie odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1.

Oznacza to, że wartość rzeczywista netto to także wartość początkowa z okresu przed zawarciem umowa, pomniejszona o spłatę leasingobiorcy tejże wartości, a także o odpisy amortyzacyjne.

Zmiany wprowadzone w zasady rozliczania leasingu operacyjnego

Sytuacja przed 1 stycznia 2013r. wyglądała następująco: aby podatnik mógł rozliczać umowę o leasing na zasadach dotyczących leasingu operacyjnego konieczne było spełnienie określonych warunków. Mianowicie, okres zawarcia rzeczonej umowy nie mógł być krótszy niż 40% normatywnego okresu amortyzacji, z zastrzeżeniem, że zasada ta dotyczy przedmiotów takich jak rzeczy ruchome, wartości niematerialne i prawne. Przedmioty te rzecz jasna musiały (i w dalszym ciągu muszą) podlegać odpisom amortyzacyjnym. W tej kwestii nie zmieniło się nic – przepisy nie przewidują żadnych zmian w tym zakresie.

Jedna rzecz jednak uległa zmianie  – skrócono wymagany okres umowy dla leasingu operacyjnego dla podlegającym odpisom amortyzacyjnym nieruchomości. Do 31 grudnia 2012r. umowa musiała trwać minimalnie 10 lat, obecnie czas ten skrócono o połowę, zatem wystarczy umowa na 5 lat, aby można ją było rozliczać na zasadach leasingu operacyjnego.

Wprowadzono również pewne zmiany w zakresie wymaganej sumy opłat w umowie leasingu, która upoważniała do uznania jej za leasing operacyjny. To, co pozostało bez zmian to przepisy dotyczące zasad w przypadku, gdy finansujący nie zawiera kolejnych umów leasingu dla tego samego przedmiotu. W takim przypadku suma opłat określonych w umowie o leasingu pomniejszona o odprowadzany podatek od towarów i usług musi być przynajmniej równa wartości początkowej środków trwałych bądź wartości niematerialnych i prawnych. Umożliwia to zakwalifikowanie umowy jako leasing operacyjny.

Nowe przepisy określiły problematyczną kwestię związaną z opłatami minimalnymi, jeśli, jak zostało wcześniej wspomniane, finansujący po zawarciu jednej umowy dotyczącej danego przedmiotu, zawiera kolejne. W takim przypadku suma opłat określonych w umowie o leasingu pomniejszona o odprowadzany podatek od towarów i usług musi być przynajmniej równa wartości rynkowej przedmiotu umowy na dzień zawarcia następnej umowy leasingu. Bez znaczenia pozostaje fakt, czy kolejna umowa zostaje zawarta z nowym kontrahentem, czy z podmiotem uprzednio korzystającym.

Zmiany wprowadzone w zasady rozliczania leasingu finansowego

Jak było przed 1 stycznia 2013r.?

Pierwszą i jednocześnie bardzo istotną kwestią jest problem ustalenia przychodu finansującego i kosztów uzyskania przychodów osoby korzystającej. Do tej pory opłaty uiszczane przez korzystającego określone w umowie leasingu w czasie trwania podstawowego okresu umowy, stanowiące spłatę wartości początkowej użytkowanego przedmiotu nie zaliczano do przychodów finansującego i kosztów uzyskania przychodu korzystającego. Przychód i koszt był równy opłatom wynikającym z tytułu naliczanych odsetek, które to stanowiły nic innego jak wynagrodzenie dla finansującego za oddanie w leasing określonego w umowie przedmiotu.

Jak jest obecnie?

Przepisy zostały zmodyfikowane w taki sposób, że od 1 stycznia 2013r. za przychód finansującego uważa się opłaty oznaczone we wszystkich umowach o leasing dotyczących danego składnika majątku otrzymywane przez finansującego przewyższające wartość początkową przedmiotu umowy.

Jeśli chodzi o zawieranie kolejnych umów leasingu dotyczących tego samego składnika majątku, to suma opłat w umowie pomniejszona o podatek od towarów i usług musi być nie mniejsza niż wartość rynkowa w przedmiotu w momencie zawierania kolejnej umowy.

Podobnie jak w przypadku leasingu operacyjnego, dotychczasowe przepisy mówiące o leasingu gruntów obejmują obecnie także prawo wieczystego użytkowania gruntów.

Dlatego też od 1 stycznia 2013r., zgodnie z wprowadzonymi zmianami, dla umowy leasingu dotyczącej gruntów lub praw wieczystego użytkowania gruntów, gdzie oznaczona w rzeczonej umowie suma opłat będzie nie mniejsza niż wartość tychże składników majątku (biorąc pod uwagę sumę wydatków poniesionych w celu ich nabycia) przychodem finansującego (kosztem uzyskania przychodu dla korzystającego) nie będą opłaty uiszczane przez korzystającego na rzecz finansującego. Z zastrzeżeniem jednak, że chodzi tutaj o opłaty przewidziane na okres podstawowy trwania umowy, których suma nie przekracza kwoty spłaty wartości przedmiotu.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (Dz.U. z 2012 r., poz. 1342),
2. Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), – ustawa o PIT.
3. Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2011 r., nr 74, poz. 397, z późn. zm.). – ustawa o CIT.